Körpüsüz kәnd çaylarını keçmәk üçün adamlar addım aralıqlarıyla bu taydan o taya daşdan addamaç salırlar. Bu cümlәnin vәzifәsi sözlüklәrdә arasanız bulamayacağınız elә bu “addamaç” sözünün izahı üçündür.Gözәgörünmәz sәnәt tanrısı da әdәdi boşluqları doldurmaq üçün addamaçsız keçinmir, keçinә bilmir.Bu “addamaçları” salan sәnәt karvanının әbәdiyaşar tәmsilçilәri onlara bәlkә heç özlәrinin dә xәbәri olmadan verilәn görәvi yaşadıqları zamanlardan yaşayacaq zamanlara daşıyırlar.Vә çox zaman dәyәri bilinmәyәn bu dәyәrbiçilmәz “addamaclar”dan neçә- neçә sәnәnәt fәdaisi keçib gedir. Yadıma bir sәnәt adamının sözü düşür: Әdәbiyyat çәmәnlik deyil, ormandır vә bu orman ağaclarının boyu da eyni deyil, böyüyü var, kiçiyi var.Böyük olanların misyonu da böyük olur.Torpaq dәrd-sәrini yarpaq dillәriylә dünyaya yaymaq üçün o ormanda çox yox, bir-iki ağacı seçib böyüdәr.Seçilәn ağacdır (bәndәdir), seçәn Allahdır.Şübhәsiz bu günlәrdә 70 illik yubileyini qeyd etdiyimiz Ramiz Rövşәn o nadir seçilәn bәndәlәrdәn biridir.Yaşlarımız arasında bir xeyli fәrq olsa da,bu yaş fәrqi dostluğumuza әsla әngәl olmadı.Moskvada mәn Ali әdәbiyyat kurslarında oxuyanda,Ramiz dә Ali ssenari kurslarında oxuyurdu.Tez-tez bizim Dobrolyubov küçәsindә yerlәşәn yataqxanamızda görüşәr, bir-birimizә yeni şeirlәrimizdәn oxuyardıq.Belә görüşlәrimizdәn birindә Ramiz mәnә o zamankı üslubuna uymayan bir şeir oxuyacaqdı:
İlahi,öldü bu adam
Gözlәri bağlıdır daha.
Onu nә sevmәk qorxudur,
Nә ölmәk qorxudur daha.
Kimi var salsın yada ki…
Bu gün, sabah, dünyada ki,
Bir yaşıl otdur, ya da ki
Bir quru qarğıdır daha.
Ağlamağa bir kәsi yox,
Ağacı yox,kölgәsi yox.
Nә evi, nә ölkәsi yox,
Allahın oğludur daha…
Şeir ilk oxunuşda yaddaşıma necә qazınıbsa, elәcә dә qalıb, ola bilsin, orijinaldan bir qәdәr fәrqli dә xatırlamış olaram,mәsәlә bunda deyil.O zamana qәdәr mәn Ramizin yalnız sәs gәtirәn ilk kitabını- “Bir yağışlı nәğmә”sini oxumuşdum vә o kitab müәllifinin nә zamansa, belә bir şerin yazılacağına kiçik bir ipucu olmadığından mәnә oxuduğu “Daha” ilahisinin müәllifini soruşacaqdım.Ramiz, görünür mәnim türklük sövdalısı olduğumu bildiyindәn adını söylәmәdәn-bir türk şairinindir,cavabını verәcәkdi.Belәcә günün günortası aldanılmış olacaqdım.Füzulu dәdәmiz “Aldanma ki, şair sözü әlbәttә yalnadır” demәmişdimi?Vә belәcә,yeri oldu, olmadı sonralar Ramizin kitabında yer alacaq әzbәrimdә qalan o şeri bir türk şairinin şeri kimi tez-tez söylәyәcәkdim…
Qumsalda batan su, әslindә batmayıb başqa bir yerdәn çıxa bildiyi kimi onüçüncü yüz ilin Yunus Әmrә ruhu Ramiz Rövşәn şerindә başqa bir biçimdә yeni vә fәrqli çalarlar qazanaraq şahlanacaqdı.Şahlanmağı ilә dә qalmayıb R.Rövşәn “addamaçından” yüzlәrlә cığırdaşın keçmәsinә vәsilә olacaqdı. Çünki;
Ramiz Rövşənin 70 illiyinə dost ismarışı
Körpüsüz kәnd çaylarını keçmәk üçün adamlar addım aralıqlarıyla bu taydan o taya daşdan addamaç salırlar. Bu cümlәnin vәzifәsi sözlüklәrdә arasanız bulamayacağınız elә bu “addamaç” sözünün izahı üçündür.Gözәgörünmәz sәnәt tanrısı da әdәdi boşluqları doldurmaq üçün addamaçsız keçinmir, keçinә bilmir.Bu “addamaçları” salan sәnәt karvanının әbәdiyaşar tәmsilçilәri onlara bәlkә heç özlәrinin dә xәbәri olmadan verilәn görәvi yaşadıqları zamanlardan yaşayacaq zamanlara daşıyırlar.Vә çox zaman dәyәri bilinmәyәn bu dәyәrbiçilmәz “addamaclar”dan neçә- neçә sәnәnәt fәdaisi keçib gedir. Yadıma bir sәnәt adamının sözü düşür: Әdәbiyyat çәmәnlik deyil, ormandır vә bu orman ağaclarının boyu da eyni deyil, böyüyü var, kiçiyi var.Böyük olanların misyonu da böyük olur.Torpaq dәrd-sәrini yarpaq dillәriylә dünyaya yaymaq üçün o ormanda çox yox, bir-iki ağacı seçib böyüdәr.Seçilәn ağacdır (bәndәdir), seçәn Allahdır.Şübhәsiz bu günlәrdә 70 illik yubileyini qeyd etdiyimiz Ramiz Rövşәn o nadir seçilәn bәndәlәrdәn biridir.Yaşlarımız arasında bir xeyli fәrq olsa da,bu yaş fәrqi dostluğumuza әsla әngәl olmadı.Moskvada mәn Ali әdәbiyyat kurslarında oxuyanda,Ramiz dә Ali ssenari kurslarında oxuyurdu.Tez-tez bizim Dobrolyubov küçәsindә yerlәşәn yataqxanamızda görüşәr, bir-birimizә yeni şeirlәrimizdәn oxuyardıq.Belә görüşlәrimizdәn birindә Ramiz mәnә o zamankı üslubuna uymayan bir şeir oxuyacaqdı:
İlahi,öldü bu adam
Gözlәri bağlıdır daha.
Onu nә sevmәk qorxudur,
Nә ölmәk qorxudur daha.
Kimi var salsın yada ki…
Bu gün, sabah, dünyada ki,
Bir yaşıl otdur, ya da ki
Bir quru qarğıdır daha.
Ağlamağa bir kәsi yox,
Ağacı yox,kölgәsi yox.
Nә evi, nә ölkәsi yox,
Allahın oğludur daha…
Şeir ilk oxunuşda yaddaşıma necә qazınıbsa, elәcә dә qalıb, ola bilsin, orijinaldan bir qәdәr fәrqli dә xatırlamış olaram,mәsәlә bunda deyil.O zamana qәdәr mәn Ramizin yalnız sәs gәtirәn ilk kitabını- “Bir yağışlı nәğmә”sini oxumuşdum vә o kitab müәllifinin nә zamansa, belә bir şerin yazılacağına kiçik bir ipucu olmadığından mәnә oxuduğu “Daha” ilahisinin müәllifini soruşacaqdım.Ramiz, görünür mәnim türklük sövdalısı olduğumu bildiyindәn adını söylәmәdәn-bir türk şairinindir,cavabını verәcәkdi.Belәcә günün günortası aldanılmış olacaqdım.Füzulu dәdәmiz “Aldanma ki, şair sözü әlbәttә yalnadır” demәmişdimi?Vә belәcә,yeri oldu, olmadı sonralar Ramizin kitabında yer alacaq әzbәrimdә qalan o şeri bir türk şairinin şeri kimi tez-tez söylәyәcәkdim…
Qumsalda batan su, әslindә batmayıb başqa bir yerdәn çıxa bildiyi kimi onüçüncü yüz ilin Yunus Әmrә ruhu Ramiz Rövşәn şerindә başqa bir biçimdә yeni vә fәrqli çalarlar qazanaraq şahlanacaqdı.Şahlanmağı ilә dә qalmayıb R.Rövşәn “addamaçından” yüzlәrlә cığırdaşın keçmәsinә vәsilә olacaqdı. Çünki;
Adilәr illәrә qoşulub itәr,
21:16